Dit waren de sprekers die op 27 november 2019 op de landelijke conferentie een bijdrage leverden aan het programma. 

Keynote speech

Ouderen nu en in de toekomst
De verouderende samenleving kenmerkt zich niet alleen door een groter aandeel ouderen maar ook door meer diversiteit in deze groeiende groep. De samenleving verandert snel door digitalisering, flexibilisering en informalisering. De ouderen veranderen ook qua leefstijlen, sociale en culturele activiteiten en wensen en behoeften. Daarmee zal ook de vraag naar zorg en ondersteuning veranderen.
Op basis van meerdere studies van het SCP zal Kim Putters een beeld schetsen van ontwikkelingen in de kwaliteit van leven van ouderen op verschillende domeinen en ingaan op de vraag hoe de zorg voor de nieuwe generatie ouderen eruit zal gaan zien.

Kim Putters, directeur, Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP)

Vele programma’s en vele perspectieven: overzicht en gezamenlijke synthese 

Nederlands eerste Minister van Ouderenzorg Hugo de Jonge heeft diverse beleidsplannen en programma’s gelanceerd om de zorg en ondersteuning voor ouderen te verbeteren, thuis en bij instellingen. Professionals, managers en de ouderen zelf vinden het echter vaak lastig het overzicht te houden, de samenhang te zien en te beoordelen hoe de ontwikkelde verbeterkennis in praktijk wordt gebracht. Dan helpt het natuurlijk om al die beleidsontwikkelingen nog eens goed samen te vatten. Daar voegen we tijdens het congres belangrijke zaken aan toe: de eerste spreker maakt een kennissynthese van de belangrijkste programma’s en dan volgen drie sprekers over relevantie en nut, vanuit beleidsperspectief, professioneel perspectief en de ouderen zelf, met medewerking van de Raad van Ouderen.

Keynote speech

Staar je niet blind op het ouder worden
Voordat je het weet maak je deel uit van een groep en word je ingedeeld in een categorie. Dat is bij ouderen niet anders, met daarbij de nodige onderverdelingen: kwetsbare ouderen, krasse knarren, chronisch zieke ouderen, etc. De kunst is om van die categorisering – en stigmatisering – af te stappen. Mensen komen op leeftijd en soms leidt dat tot zorg en een vraag om steun en aandacht, maar soms ook helemaal niet. Pauline Meurs zal in haar bijdrage ingaan op wat dit betekent voor professionals en zorgbestuurders. Hierbij laat zij zich inspireren door Simone de Beauvoir en diens werk la vieillesse, waarin ouderdom als een maatschappelijk etiket en de gevolgen daarvan worden worden geanalyseerd.

Pauline Meurs, hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg, Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM), Erasmus Universiteit en wetenschappelijk directeur, Erasmus Centrum voor Zorgbestuur

Innovatiecarrousel

Pitches van 90 seconden over (sociale) innovaties waarbij de oudere centraal staat

Met o.a.
* Ouderen en jongeren samen op ontdekkingsreis in elkaars belevingswereld
Machteld van der Meij en Kaya Bikkemberg, Slowdates
* Gamen voor de jeugd? Helemaal niet!
Hanny ter Doest en Mini Tuller, de Klup Twente
* Samen waardevol op pad
Carien Morskieft, Carint Reggeland
* Spreken over Vergeten – een werkboekje dat mensen met dementie een stem geeft
Carola Döpp, Nivel
* Mijn leven, mijn plan: vertel ons wat goed voor u is!
Tietsjannie Hamstra, Stichting Zorghuizen Noord Nederland
* Hoe digitalisering elke oudere in eigen kracht kan zetten
Ellen Steenmeijer, Virtask
* Gezond door de mond
Mark Slager, Apotheek Orion

Lunchpauze

U heeft tijdens de lunchpauze de mogelijkheid te netwerken, posterpresentaties te bezoeken, deel te nemen aan rondetafelgesprekken, een bezoek te brengen aan de informatiemarkt of gewoon lekker te eten en te pauzeren.

Rondetafelgesprekken ronde 1: 12.50 – 13.15 uur
Rondetafelgesprekken ronde 2: 13.20 -13.45 uur

Met o.a.
Borging: bevlogenheid, tijd en ….
In dit rondetafelgesprek voor mensen die projecten hebben opgezet met en voor ouderen worden ervaringen, strategieën en ideeën uit op het gebied van borging uitgewisseld. Ook de succesfactoren die naar voren zijn gekomen uit de programmaevaluatie van Meer Veerkracht, Langer Thuis komen aan bod. Kom halen én brengen!
Corine van Maar, FNO – Meer Veerkracht, Langer Thuis
en Renate Verkaik, Nivel

Het gesprek over het levenseinde
De generatie ouderen waarmee wij in de komende decennia te maken krijgen heeft duidelijke ideeën over de invulling van hun levenseinde. Het voeren van een open en eerlijk gesprek over perspectieven, mogelijkheden en verwachtingen is het vertrekpunt voor goede levenseindezorg. Daarbij vormt ook het vrijwillig levenseinde onderwerp van gesprek.
Steven Pleiter, Expertisecentrum Euthanasie

Tarkett – Dementievriendelijk ontwerpen
Een goed ontwerp kan bijdragen aan beter ouder worden en zelfstandig wonen, dankzij een dementievriendelijke omgeving. De keuze van ontwerpen en materialen maakt een groot verschil voor de leefomgeving voor mensen met dementie. Ga hierover in gesprek met Tarkett!
Caroline Külsen, Tarkett

Tussenvoorziening Ons Raadhuis
Drie jaar geleden werd Ons Raadhuis in Velp opgericht. In Ons Raadhuis kan iedereen terecht, ongeacht leeftijd of beperkingen. De bezigheden worden bepaald door de deelnemers zelf en begeleid door professionele docenten. Er is geen indicatie nodig, geen aanmelding. Kom praten over dit succesvolle project!
Ester Bertholet, Ons Raadhuis

“Niets over ouderen, zonder ouderen”: hoe doe je dat?
Wat betekent ouderenparticipatie en hoe ‘doe’ je dat eigenlijk? Is co-creatie tussen generaties het antwoord om samen zorg voor ouderen in de regio vorm te geven? Ontrafel samen met professionals, onderzoekers en betrokken ouderen het belang van ouderenparticipatie tijdens deze interactieve workshop.
Hanna van Dijk, GENERO en Oemar van der Woerd, ESHPM/Erasmus

Memorabel: dementie in onderzoek
Een terugblik op acht jaar dementieonderzoek. Wat heeft het ons gebracht en waar liggen de uitdagingen?
Gerdie van Asseldonk en Marlies van den Oever, ZonMw

Leiderschap in het Verpleeghuis
Goed leiderschap is een belangrijk ingrediënt voor goede kwaliteit van zorg. Maar wat is dat eigenlijk, ‘goed leiderschap’? En betekent het voor jou hetzelfde als voor mij? In dit rondetafelgesprek bediscussiëren we de rol en uitoefening van leiderschap in de verpleeghuispraktijk.
Nick Zonneveld, Vilans

Preventie en dementie, (hoe) gaat dat samen?
RIVM en GGD-en zien veel kansen in het voorkomen en/of uitstellen van dementie. Hoe kunnen GGD en zorgprofessionals samenwerken om meer in te zetten op preventie van dementie? Discussieer met ons mee tijdens onze lunchtafel!
Monique Leijen, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en Susanne Hogendoorn, GGD West-Brabant

Van systemen met zorgproblemen naar unieke mensen met wensen
Het zorgdossier als fundament onder organiseren vanuit De bedoeling?
Hélène Zwaneveld, Lable Care

Hackathon met en voor ouderen
Deze ronde tafel is uitsluitend voor ouderen. 
Ouderendelegatie BeterOud regio Amsterdam e.o. en het Ben Sajetcentrum organiseren op 17 januari 2020 een hackathon met en voor ouderen. De hackathon is een krachtig ‘podium’ voor de ouderen om proactief hun eigen knelpunten en vraagstukken centraal te stellen en samen met andere deskundigen te bouwen aan hun eigen oplossing. Wilt u hier meer over weten en/of wilt u zelf een vraagstuk inbrengen wat tijdens deze hackathon zeker ter sprake moet komen? Schuif dan aan bij deze ronde tafel!
Sabina Mak, Senior adviseur Integrale Ouderenzorg, Elaa, Agnes Cornelis, Nationale Raad van Ouderen en Esther Gervers, Gloedmakers

Pilot ‘Dappere dokters dappere ouderen, het gaat om uw vragen voordat u iets mankeert
Het Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen organiseert samen met huisartsen en ouderen bijeenkomsten over dit thema.  Aanleiding voor deze bijeenkomsten is dat ouderen aangeven dat zij onvoldoende ruimte ervaren om ‘zomaar’ (zonder iets te mankeren of ziek te zijn) een afspraak te maken bij de huisarts over het ouder worden. En dat huisartsen aangeven graag met ouderen te willen spreken over optimale zorg in plaats van maximale zorg.
Meta de Graaff, NUZO en Corrie Vroon, NUZO Ouderendelegatie 

Beeldvorming en fotografie in de ouderenzorg 
Ben je benieuwd welke rol beeldvorming en fotografie kan spelen binnen de ouderenzorg? Kan een genuanceerdere beeldvorming ervoor zorgen dat mensen in de toekomst een betere zorgkeuze kunnen maken? Dit rondetafel gesprek wordt verzorgd door Romi Tweebeeke, fotograaf en initiatiefnemer van Stichting Beeldzorg.
Romi Tweebeke, Stichting Beeldzorg

Het bereiken van ouderen 
Schuif aan voor een gesprek over verschillende strategieën om met ouderen in contact te komen. Hoe belangrijk is het eigenlijk om met ouderen zelf te spreken? En wat weten we wel en niet al over wat werkt. Welke tips kun je goed gebruiken en waardevol?
Els Hofman, Movisie

Van grijze muis naar paradijsvogel
Deze rondetafel gaat over hoe belangrijk aandacht voor uiterlijk in het verpleeghuis is.
Ingrid Meijering, GetOud 

Intimiteit en seksualiteit in het verpleeghuis: De gewoonste zaak van de wereld
Vanuit ZonMw wordt het project SIVIL gefinancierd met als doel de aandacht voor intimiteit en seksualiteit in het verpleeghuis te verbeteren. Wat zijn de dilemma’s? Hoe maak je het bespreekbaar? Wat helpt? Aan de hand van voorkomende situaties voeren we graag het gesprek hierover.
Ineke Mouthaan, Rutgers en Noëlle Sant, Vilans

Programma Langer Thuis – Goede ondersteuning en zorg thuis
Gesprek over maatregelen voor de verbetering van goede ondersteuning en zorg thuis (actielijn 1 Langer Thuis). Hoe kunnen partijen over domeinen heen samenwerken rondom ouderen?
Noor Focken, Programma Langer Thuis, Ministerie van VWS

Programma Langer Thuis – Mantelzorg en vrijwilligers in zorg & welzijn
Hoe kunnen we mantelzorgers en vrijwilligers (actielijn 2 Langer Thuis) ondersteunen bij de zorg voor ouderen? Wat is daarvoor nodig van welke partijen?
Nils ter Braake, beleidsmedewerker team informele zorg, Ministerie van VWS

Programma Langer Thuis – Wonen
Op welke wijze kunnen bestuurders, gemeenten, corporaties, zorgpartijen en andere betrokken partijen elkaar versterken om te komen tot uitvoering van concrete plannen op het gebied van wonen, zorg, welzijn en leefbaarheid voor ouderen?
Heleen Stigter, kwartiermaker Taskforce Wonen & Zorg, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)

‘Geen communicatie meer mogelijk bij dementie? Wat werkt dan wel?’
CRDL [Cradle] is een innovatief hulpmiddel dat een nieuwe vorm van (non-verbale) communicatie mogelijk maakt door aanraking tussen mensen te vertalen in geluid. Het instrument helpt sociaal isolement te doorbreken voor mensen die moeite hebben met communicatie en/of sociale interactie – zoals mensen met dementie, een verstandelijke beperking, autisme of een visuele handicap – én hun omgeving.
Ger Schuivens, CRDL

Verantwoorde rebellie: inspraak voor ouderen bij nieuwe woonvormen
Er is een toenemende behoefte aan collectieve woonvormen voor ouderen die tussen zelfstandig wonen en verpleegzorg in zitten. Innovatieve woonvormen die hierop inspelen worden idealiter samen met ouderen zelf ontwikkeld. Maar hoe worden de bewoners en hun naasten betrokken in de besluitvorming en wat vinden ouderen relevante onderwerpen om bij betrokken te worden? We gaan hierover graag met u in gesprek.
Marianne van Bochove, Erasmus Universiteit en Katja Rusinovic, de Haagse Hogeschool

Bereik meer met betere gesprekken: online gesprekstraining voor zorgprofessionals en patiënten 
Wat verandert er in een nieuwe generatie ouderenzorg? Naast nieuwe technologie is dat wellicht ook het gesprek in de spreekkamer. DialogueTrainer Zorg draagt via technologie bij aan betere gesprekken. Omdat een goed gesprek van twee kanten komt, bieden we zowel zorgprofessionals als patiënten de kans om gesprekken te oefenen. Maak kennis met onze virtuele trainingsacteurs in deze sessie.
Renske de Beijer, DialogueTrainer

Oma op kamers
Leer hoe in de gemeente Lansingerland ouderen kleinschalig zelfstandig kunnen blijven wonen, ook als ze net meer zorg nodig hebben.
Ankie van Tatenhove, Gemeente Lansingerland

Woonvormen, woondromen
Hoe gaan de ouderen van de toekomst om met de wens om zelfstandig te willen blijven wonen? Maar ook met de opgave om zelfstandig te moeten blijven wonen. Knarrenhof helpt groepen enthousiaste ouderen om hun woondromen te realiseren. Bewezen woonconcept met 48 woningen in Zwolle. Volgend jaar start bouw van nog vijf projecten in Nederland. ‘Met burgerkracht meer mans’ 
Nel Sangers, Stichting Knarrenhof

Ervaar natuur en groen
De stichting Gezond Natuur Wandelen biedt gratis wekelijkse natuurwandelingen aan voor mensen die meer willen gaan bewegen, de natuur en het groen willen ontdekken en anderen willen ontmoeten. Ga tijdens de lunchpauze met ons op pad en leer meer over dit mooie initiatief terwijl u in beweging komt en lekker een frisse neus haalt!
Ronald van Zon, Gezond Natuur Wandelen

Sessieronde 1
Doe inspiratie op, ga aan de slag of beleef tijdens één van de 11 sessies in deze ronde (duur ca. 75 min)

Inspiratiesessie: Succesaanpak Meer Veerkracht, Langer Thuis 
Viering en verduurzaming vier jaar Meer Veerkracht, Langer Thuis

Vier jaar geleden stond FNO met het programma Meer Veerkracht, Langer Thuis aan de wieg van een nieuwe beweging. Een beweging die aandacht geeft aan ouderen in een meer kwetsbare positie in Nederland. Meer Veerkracht, Langer Thuis stelde meer dan 120 organisaties in staat om innovatieve projecten op te zetten en succesvolle projecten te verspreiden. Daarmee heeft het programma een wezenlijke bijdrage geleverd aan de veerkracht en kwaliteit van leven van alleenstaande, zelfstandig wonende ouderen. Meedoen en bewegen, daar draaide het allemaal om. Ouderen namen op grote schaal deel, werden betrokken bij de opzet en uitvoering van de projecten en gaven zinvolle informatie over wat wel en niet werkte. Meer dan 35.000 ouderen haakten aan, een geweldig resultaat! FNO weet dat dit mogelijk was dankzij de tomeloze inzet van projectleiders en ouderen in het hele land en wil vandaag de opbrengst van dit alles delen.
Het programma is in samenwerking met UP! tot stand gebracht.

Voorzitter: 
Haddasah de Boer, presentator en professioneel voorzitter

Sprekers:
Ann Kusters, directeur bestuurder, FNO Zorg voor Kansen
Corine van Maar, programmaleider, Meer Veerkracht, Langer Thuis
Renate Verkaik, onderzoeker, Nivel en programmaevaluatie, Meer Veerkracht, Langer Thuis
Nanne de Vries, voorzitter programmacommissie, Meer Veerkracht, Langer Thuis

Inspiratiesessie: Peer coaching voor vitale bewoners en medewerkers

Vitaal oud worden, dat willen we voor onze bewoners, maar ook voor onszelf en onze collega’s. ‘Peer coaching’ is een manier om vitaliteit te stimuleren, waarbij iemand uit de eigen groep (een ‘peer’) optreedt als coach en organisator. In deze sessie gaan we in op de theorie achter peer coaching aan de hand van succesvolle praktijkvoorbeelden. Zoals de Vitality Club, een beweegclub voor senioren die zonder professionals draait en laagdrempelig, duurzaam en eenvoudig op te schalen is. Deelnemer en coach Willem van der Wal deelt zijn ervaringen. Vervolgens verkennen we hoe peer coaching kan helpen bij het vitaal van lijf en geest houden van uw bewoners en uw collega’s of medewerkers. Is er al een beweeggroep die lunchwandelingen maakt? Of collega’s die elkaar vaardigheden en kennis leren in kleine sessies? Iedereen heeft talenten waar anderen van kunnen leren. In deze inspiratiesessie ontdekken we wat peer coaching voor u en uw organisatie kan betekenen.

Voorzitter:
David van Bodegom, arts, verouderingswetenschapper, Leyden Academy on Vitality and Ageing 

Sprekers:
Frank Schalkwijk, arts-onderzoeker, Leyden Academy on Vitality and Ageing
Paul van de Vijver, arts-onderzoeker, Leyden Academy on Vitality and Ageing
Willem van der Wal, deelnemer en peer coach, Vitality Club in de Leidse Professoren- en Burgemeesterswijk

Inspiratiesessie: Goede samenwerking: geen woorden, geen daden?

Samenwerking is mensenwerk. Je moet elkaar kennen, elkaar begrijpen, elkaars belangen zien en een gezamenlijk doel voor ogen hebben. Hoe moeilijk kan het zijn? Toch verloopt samenwerking vaak moeizaam. Hoe komt dat? En hoe kan het beter? In deze workshop geven we aan de hand van enkele handige theorieën inzicht in wat je zoal kunt doen om tot betere samenwerking én een beter resultaat te komen. We werken met voorbeelden uit de praktijk, kijken naar wat je zelf belangrijk vindt in de samenwerking, hoe je ervoor kunt zorgen dat ieder zich kan laten horen in de samenwerking en we eindigen met een verhaal om mee naar huis te nemen. 

Voorzitters:
Henk Nies, directeur strategie en ontwikkeling, Vilans en hoogleraar organisatie en beleid, leerstoel Jo Visser Fonds, Vrije Universiteit van Amsterdam

Sprekers:
Bianca Beersma, hoogleraar Instituties en Identiteit, Vrije Universiteit van Amsterdam
Karin Kee, promovendus, Vrije Universiteit Amsterdam
Nick Zonneveld, senior onderzoeker, Vilans

Inspiratiesessie: Een nieuwe generatie dokters: wat drijft en motiveert hen?

Hoe veranderen millennials de zorg? De millennials van generatie Y (1980-2000) zijn kinderen van de babyboomgeneratie of generatie X en geboren in een digitale wereld. Hun levenshouding heeft een grote invloed op o.a. onderwijs, werk en media. Ze merken duidelijk de effecten van klimaatverandering en vergrijzing, maar ook van de economische crisis. Zij zoeken maatschappelijke relevantie en impact. Ze willen innoveren en verbeteren. 

• Wat zegt de wetenschap over de millennials: kenmerken, drijfveren en frustraties
• Groepsinterview met medische millennials: waarom wil je dokter zijn?
• Nieuwe relaties tussen medisch millennials en oudere patiënten

Voorzitter:
Robbert Huijsman, hoogleraar Management en Organisatie Ouderenzorg, Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM), Erasmus Universiteit

Spreker:
Martijn van Rossum, Eigenaar, Studelta

Beleefsessie: Wat doet de toekomst met jou en jij met de toekomst?

Wil je met de toekomst aan de slag? Heel belangrijk, want de maatschappij verandert continu en de zorg verandert mee. In deze sessie kun je 8 maatschappelijke trends met impact op de zorg, zien en ervaren!
We hebben het dan over maatschappelijke trends in waarden en behoeften.  Welke zijn het? Waar komen ze vandaan? Maar vooral, waar zie je ze al in de zorg? Wat is hun impact, positief èn negatief? Acht tenten, acht organisaties, acht trends die tot leven komen. Na een inleiding op de trends kies je er eentje om jezelf in onder te dompelen. Om jezelf en je collega’s in de tent af te vragen: wat doet deze mogelijke toekomst met jouw werk? Wat ga jij doen met die toekomst?

Voorzitters:
Mirella Minkman, bijzonder hoogleraar organisatie en bestuur van langdurende integrale zorg, Universiteit van Tilburg/TIAS en Raad van Bestuur, Vilans 
Frans van Zoest, expert innovatie en onderzoek, Vilans

Trend A: Nieuwe Solidariteit 
Peter van Leeuwen, beleidsadviseur, Landelijke Cliëntenraad (LCR)

Trend B: Leren Aanpassen
Charlotte Rekko, senior adviseur, Vilans

Trend C: Duurzame wereld
Marcel van Helden, energiecoördinator, Aafje 

Trend D: Positief Gezond
Maartje Vermeer, medewerker GET-lab, Avans Hogeschool

Praktijksessie: Leefplezier en narratieve verantwoording

Leyden Academy heeft het ‘Leefplezierplan’ ontwikkeld, een werkwijze in de ouderenzorg die niet is gebaseerd op protocollen en afvinklijstjes, maar op de verhalen van mensen over wat er voor hen toe doet en wat hen raakt in de laatste fase van hun leven. Het Leefplezierplan draagt zo bij aan meer ruimte voor de wensen en verlangens van individuele bewoners en richt de aandacht op ervaringen en dilemma’s in de verantwoording van kwaliteit van zorg. In deze sessie nemen we de deelnemers eerst mee in de gedachte achter het Leefplezierplan en vertellen teamleden hoe zij dit in de praktijk hebben ervaren. Vervolgens zoomen we in op hoe de ervaringen van medewerkers, bewoners en hun naasten een plek kunnen krijgen in de verantwoording van kwaliteit van de zorg. We gaan aan de slag met concrete voorbeelden en laten zien hoe je deze kunt duiden om er op team- en beleidsniveau van te leren. We bespreken ten slotte hoe dat proces op grotere schaal, duurzaam kan werken.

Voorzitters:
Friso Gosliga, adviseur en organisatiepsycholoog, Leyden Academy
Josanne Huijg, senior onderzoeker, Leyden Academy on Vitality and Ageing

Sprekers: 
Linda de Haan, bestuurder, De Oude Pastorie Huizen
Angelique Meijer, medewerker Welzijn&Zorg, De Oude Pastorie Huizen

Praktijksessie: eHealth makkelijk in gebruik

De 21ste eeuw is een tijdperk waarin de technologische mogelijkheden ongekend zijn. In hoeverre zijn ouderen in staat om gebruik te maken van al deze nieuwe mogelijkheden? Biedt de technologie ook daadwerkelijk de ondersteuning waar ouderen behoefte aan hebben? In deze interactieve sessie ontdekken we met elkaar nieuwe technologische toepassingen voor ouderen binnen én buiten de woning, maar vooral ook nieuwe manieren om ouderen te betrekken in het ontwerp en in de implementatie ervan.

Judit Gaasbeek Janzen en Marjan Ketner nemen ons daartoe mee naar de wijk Waldeck in Den Haag waar zij samen ouderen (55+), sociaal ondernemers en overheid een collaboratief ontwerpproces doorliepen richting een toegankelijke en veilige openbare ruimte. Aan de hand van eHealth toepassing ZELFIE, ontdekken we vervolgens hoe ook kwetsbare ouderen (80+) actief betrokken kunnen worden bij innovaties. Dit samenwerkingsproject tussen Waag, het OLVG en het UMCG resulteerde in een digitaal ondersteuningsmiddel om het revalidatieproces na een heupoperatie te ondersteunen. We gaan specifiek in op de wijze hoe ontwerpers, ouderen en fysiotherapeuten samenwerkten en hoe dit geleid heeft tot keuze in technologieën.  

Voorzitters:
Jetske van Oosten, programmaleider Zorg, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie
Paulien Melis, Creative Care Lab, Waag technology&Design

Sprekers:
Judit Gaasbeek Janzen, stedenbouwkundig ontwerper en projectcoördinator, od205sl
Marjan Ketner, senior landschapsontwerper,  od205sl

Praktijksessie: Lokale netwerken in actie: het ontwikkelen van een samenhangend aanbod van zorg en ondersteuning voor thuiswonende ouderen

Deze sessie staat in het teken van actie in de praktijk. Actie voor thuiswonende ouderen om hen in staat te stellen zo lang en zo goed mogelijk thuis te kunnen laten wonen. Actie om het zorg- en ondersteuningsaanbod zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de wensen en behoeften van ouderen. En actie om de samenwerkende professionals te ondersteunen bij de ontwikkeling van samenhangende ondersteuning en zorg voor de oudere in de wijk.

Met voorbeelden gaan we in op verschillende vormen van netwerken, bespreken we de vraag hoe de lokale netwerken ondersteund worden in de verdere ontwikkeling en besteden we aandacht aan het leren in de praktijk. Hoe krijg je inzichten binnen een netwerk op tafel en hoe kunnen de professionals er zelf achter komen wat werkt en wat niet? Hoe kun je leren en veranderen in de praktijk en tegelijk ook kennis ontwikkelen? Om antwoord te krijgen op deze vragen gaan praktijk én actie-onderzoek in deze sessie hand in hand. Samen met het publiek en lokale leernetwerken gaan we op een interactieve manier op zoek naar leren in de praktijk voor thuiswonende ouderen.

Voorzitter:
Marie-Antoinette Bäckes, zelfstandig (bestuurs-)adviseur, toezichthouder en coördinator, Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg en lid, ZonMw-programmacommissie Langdurige Zorg en Ondersteuning 

Sprekers:
Vicky de Boer, programmamanager, ZonMw 
Loïse Jacz, coördinerend huisarts, Beter Thuis Loosduinen
Bente de Koeijer, actieonderzoeker, vanuit LUMC bij Beter Thuis Loosduinen
Nelleke Wouters, praktijkmanager en projectleider, Beter Thuis Loosduinen

Interactieve werksessie: Samenwerking op alle niveaus in Amsterdam rond ouderenzorg: inzoomen op de eerstelijnspraktijk

De grote toename van het aantal (zeer) kwetsbare thuiswonende ouderen vraagt om een vooruitziende aanpak van de huisartsenzorg. Er is al veel ontwikkeld op het gebied van eerstelijns ouderenzorg en het is nu vooral zaak om deze kennis in de praktijk te implementeren. Vanaf 2018 zetten de Amsterdamse huisartsenorganisaties (Alliantie van Huisartsen genoemd), ondersteund door Elaa, zich daar gezamenlijk voor in. Met als ambitie dat over drie jaar vrijwel alle Amsterdamse huisartsenpraktijken werken volgens het programma Beter Oud in Amsterdam, gericht op het verbeteren van de integrale eerstelijns zorg voor kwetsbare ouderen. Onderdeel van het implementatieprogramma is de inzet van de praktijkondersteuner-ouderen, de POH-Ouderen. De komende drie jaar ondersteunt Zilveren Kruis de inzet van een POH-Ouderen in alle Amsterdamse huisartsenpraktijken.
Een praktijkverhaal met daarbij de vijf belangrijkste geleerde lessen van een huisarts voor eerstelijns professionals en vijf tips van een oudere voor ouderen hoe zij hun rol kunnen pakken. Vult u deze lessen tijdens de workshop samen met ons aan?

Sprekers:
Agnes Cornelis, ouderenvertegenwoordiger Nationale Raad van Ouderen, Amsterdam e.o.
Mathilde Dijk, senior adviseur ouderenzorg, Elaa, ROS Amsterdam en Almere 
Sabina Mak, senior adviseur ouderenzorg, Elaa, ROS Amsterdam en Almere 

Interactieve werksessie: Het wiel niét opnieuw uitvinden: afkijken bij andere sectoren!

De kans is groot dat de vraagstukken in de zorg waar wij ons vandaag de dag mee bezig houden in een andere sector al aangepakt zijn. We zouden veel meer kunnen ‘afkijken’ en slim gebruik maken van hoe ze dat in andere sectoren hebben gedaan. Tijdens deze sessie kijk je over de grenzen van de zorg heen. Een aantal organisaties en bedrijven zijn aanwezig om te delen hoe zij over problemen in hun bedrijf/sector hebben nagedacht en welke oplossingen zij hiervoor hebben gevonden. Deze oplossingen ga je kopiëren, aanpassen en plakken op de aanpak van huidige vraagstukken in de ouderenzorg. We gebruiken daarvoor het Cross-sector-transfer canvas van http://www.crossindustryinnovation.com/. Kom langs, doe mee en kijk wat jij kunt leren van andere sectoren!

Voorzitter:
Ivo van der Klei, Raad van Bestuur, Amstelring

Sprekers:
Esther van Baaijen, projectmanager, Frisse Blikken
Paula Gerring, adviseur Kennispleinen, Vilans
Bert Kengen, Clustercoordinator Veiligheidsmanagement, Ministerie van Rijkswaterstaat
Fred Koolhof, manager, coach en supporter, Ontdekkingsreiziger en Defensie
Reinoud Nägele, senior adviseur verkeersveiligheid, Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving
Janna Stout, adviseur team Kwaliteit, Vilans
Bram Tilmanns, New Business Manager, PostNL Innovatie & Groei 

Interactieve werksessie: Gelukkig oud worden in een veranderende samenleving: Een pleidooi voor creativiteit

Gelukkig oud worden wil iedereen wel, maar hoe doe je dat? Vroeger leek een pensioen, zorg en een woning voldoende te zijn, maar de tijden veranderen. De samenleving vernieuwt zich in een rap tempo en wordt complexer.

Crétien van Campen ziet in zijn essay in wording Gelukkig oud worden in een veranderende samenleving drie uitdagingen voor de verouderende samenleving: zingeving, eenzaamheid en kwetsbaarheid. Hij stelt dat naast fysieke en mentale gezondheid ook zingeving, meedoen en genieten van het leven van belang zijn om gelukkig oud te worden. Naast de huidige focus op gezondheid pleit Van Campen daarom voor aandacht voor de ontwikkeling van creatieve (levens)vaardigheden bij vitale en kwetsbare ouderen..

In deze sessie gaat u praktisch beleven en meedoen aan de kunstvoorstelling ‘hiphop grannies’ (Florence Hiphop Studio) met en door ouderen. Daarna zal Crétien van Campen zijn pleidooi dat ouderen meer creativiteit nodig hebben bespreken met de zaal. Tot slot gaat het LKCA met u in werkvormen aan de slag met het vertalen van de aanbevelingen naar de praktijk.

Voorzitter:
Crétien van Campen, wetenschappelijk strateeg kwaliteit van leven, Sociaal en Cultureel Planbureau

Sprekers:
Angela van Dijk, specialist cultuurparticipatie, Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA)
Robin Hazebroek, projectmanager, Sportief Plus
Ingrid Smit, specialist cultuurparticipatie, Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA)

Sessieronde 2
Doe inspiratie op, ga aan de slag of beleef tijdens één van de 11 sessies in deze ronde (duur ca. 75 min)

Inspiratiesessie: Is het gras groener in Denemarken en Zweden?

De zorg voor ouderen wordt in Scandinavië anders georganiseerd en gefinancierd dan in Nederland. Zo voeren gemeenten de regie op de thuiszorg en verpleeghuiszorg en is het zorgpersoneel doorgaans in dienst bij de gemeente. Ook werken ze in Scandinavië nog nadrukkelijker dan wij aan zelfstandig wonen voor ouderen. In Denemarken zijn de verpleeghuizen zelfs zo goed als verdwenen. Hoe krijgen ze dat voor elkaar? In deze inspiratiesessie gaan we in op de verschillen en overeenkomsten tussen Nederland, Denemarken en Zweden. Waar is het gras het groenst? De sessie is ingedeeld in vier inhoudelijke blokken: over verschillen in het systeem en de financiering van de ouderenzorg, over de visie op zorg en het vertrouwen dat de overheid krijgt en geeft, over wonen en over het concept ’reablement’: ouderen helpen om voor zichzelf te zorgen. We sluiten elk blok af met een debat in Lagerhuis-opstelling. De sessie is interessant voor zorgprofessionals, beleidsmakers en gemeenteambtenaren.

Voorzitters:
Henk Nies, directeur strategie en ontwikkeling, Vilans en hoogleraar organisatie en beleid, leerstoel Jo Visser Fonds, Vrije Universiteit van Amsterdam
Marieke van der Waal, directeur, Leyden Academy on Vitality and Ageing

Sprekers:
Kirsten Tinneveld Madsen, oprichter, Stichting Maak de Burger Meester
Yvonne Witter, adviseur wonen, zorg en welzijn, Aedes vereniging van woningcorporaties

Inspiratiesessie: Hoe willen en kunnen ouderen zelf betrokken worden?

In deze sessie maak je kennis met wat al bekend is over hoe ouderen goed betrokken kunnen worden bij de ontwikkeling van initiatieven voor de nieuwe generatie ouderen(zorg). Praktijkvoorbeelden worden gepresenteerd en ouderen zelf komen aan het woord. Een specifiek aandachtspunt is het betrekken van ouderen die minder geletterd of minder hoog opgeleid zijn.

Voorzitters:
Carlijn van Aalst, coördinator, Raad van Ouderen (BeterOud) en beleidsadviseur, KBO-PCOB
Ineke Jonker, adviseur Integrale Zorg en Welzijn, SIGRA

Spreker:
Elena Bendien, senior wetenschappelijk onderzoeker, VUmc

Inspiratiesessie: Samenwerken in de wijk; hoe zorg je dat het er echt van komt?

Goede samenwerking en heldere coördinatie zijn belangrijke sleutels voor succesvolle integrale zorg en ondersteuning voor kwetsbare ouderen die thuis wonen. Vooral de samenwerking tussen professionals op het grensvlak van het medisch en het sociaal domein – zoals praktijkondersteuners van de huisarts, wijkverpleegkundigen, sociale en Wmo-professionals – kan en moet op veel plekken beter. Maar hoe pak je dat aan?

 In deze sessie worden de succesfactoren voor interprofessionele samenwerking gepresenteerd, mede op basis van het Europees onderzoeksproject SUSTAIN. Ook maakt u kennis met de Analysetool Wijkgericht integraal werken – ontwikkeld door Erasmus Universiteit/Movisie/BeterOud – die professionals en teams inzicht biedt in hoe het gaat met integraal werken in hun wijk en tips biedt voor verbetering. Een professional die met de tool werkte, vertelt over haar ervaringen. Tot slot bespreken wij in te vullen randvoorwaarden voor succesvolle samenwerking en coördinatie.

Voorzitter:
Hilde van Xanten, senior adviseur Thuis in de wijk en Integraal werken, Movisie

Sprekers:
Hanna van Dijk, coördinator, Geriatrisch Netwerk Rotterdam en Omstreken (GENERO)
Marja van Engelen, sociaal cultureel werker, Stichting WIEL
Els Hofman, senior adviseur, Movisie 
Nick Zonneveld, senior onderzoeker-adviseur, Vilans

Inspiratiesessie: Zingeving, kunst en cultuur: het ontwikkelperspectief

Deze sessie staat in het teken van het thema zingeving. Een thema dat steeds meer gaat spelen in de zorg. In deze sessie gaan we verder in op het begrip zingeving en de behoeften van ouderen in relatie tot dit onderwerp en de vraag welke vraagstukken er zijn rondom onderzoek en zingeving. Daarnaast komt de verbinding met kunst en cultuur aan de orde. In een paneldiscussie met vertegenwoordiging vanuit de praktijk, onderzoek, beleid én ouderen diepen we het thema zingeving in de zorg verder uit. Daarnaast kijken we vooruit naar verdere ontwikkelperspectieven rondom zingeving.

Voorzitter:
Martine Busch, mede-oprichter en directeur, Van Praag Instituut

Sprekers:
Fred Lafeber, beleidscoördinator palliatieve zorg en geestelijke verzorging, ministerie van VWS
Maurice van der Put, voorzitter werkveldraad geestelijke verzorging in de eerstelijn, VGVZ
An Reyners, Digitale leerwerkplaats “Zingeving”, UMCG
Joyce Vlaming, projectleider Kunst & Cultuur, Axioncontinu
Herman Vriesendorp, danser, PRAmuziektheater en NewChoregraphicDesign

Inspiratiesessie: Beter oud met technologie!

De maatschappij digitaliseert in rap tempo – en veel senioren digitaliseren mee. Ze maken volop gebruik van online diensten die het leven gemakkelijker maken, navigeren moeiteloos met hun smartphone, zoeken informatie of lezen de krant op hun tablet en onderhouden sociale contacten.
Maar niet alle  ouderen kunnen de bestaande diensten gebruiken, zo’n 32% van de vijfenzeventigplussers heeft nog nooit internet gebruikt. Bovendien voorziet het aanbod lang niet in alle wensen en behoeften die naar voren komen bij het ouder worden.
In het internationale programma Active & Assisted Living (AAL) zijn tal van Nederlandse partijen al jaren bezig om hieraan – samen met ouderen en andere potentiële gebruikers – wél tegemoet te komen. Dit leidt tot interessante oplossingen en nieuwe ideeën, waarvan enkele tijdens deze sessie aan bod komen.

Voorzitter:
Geja Langerveld, programmamanager Active & Assisted Living (AAL), een programma van ZonMW

Spreker:
Henk Herman Nap, Vilans
Guido Sluijsmans, SD Insights
Robbert Smit, Yooom
Ellen Steenmeijer, CCO, Virtask

Beleefsessie: Wat doet de toekomst met jou en jij met de toekomst?

Wil je met de toekomst aan de slag? Heel belangrijk, want de maatschappij verandert continu en de zorg verandert mee. In deze sessie kun je 8 maatschappelijke trends met impact op de zorg, zien en ervaren!
We hebben het dan over maatschappelijke trends in waarden en behoeften.  Welke zijn het? Waar komen ze vandaan? Maar vooral, waar zie je ze al in de zorg? Wat is hun impact, positief èn negatief? Acht tenten, acht organisaties, acht trends die tot leven komen. Na een inleiding op de trends kies je er eentje om jezelf in onder te dompelen. Om jezelf en je collega’s in de tent af te vragen: wat doet deze mogelijke toekomst met jouw werk? Wat ga jij doen met die toekomst?

Voorzitter:
Mirella Minkman, bijzonder hoogleraar organisatie en bestuur van langdurende integrale zorg, Universiteit van Tilburg/TIAS en Raad van Bestuur, Vilans 
Frans van Zoest, expert innovatie en onderzoek, Vilans

Trend 1: Flexibel Leven
Mirjam Nagel, eigenaar, Reverse Coaching

Trend 2: Passend voor Jou
Marian Adriaansen, HAN, lector Innovatie in de Care

Trend 3: Compatibele Samenleving
Mirella Minkman, Raad van Bestuur Vilans
Bas Groenendijk, Alles voor Mekaar

Trend 4: Digitaal Veilig en Privé 
Jurian van Dalfsen, security specialist, Computest
Esther Roosdorp, senior adviseur, Vilans

Praktijksessie: Een levensfase rijker
Fit, gezond en met pensioen. Het is de realiteit voor een steeds grotere groep. Tijdens het Beter Oud congres in 2018 besprak Greet Prins het belang van de derde levensfase. De fase na pensionering waarin veel mensen nog gezond zijn en op allerlei manieren een bijdrage leveren aan de samenleving. Dit najaar verschijn het advies van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving over deze levensfase. In deze sessie gaan Aletta Winsemius en Marlies Vissers met u aan de slag met de aanbevelingen van het advies. Wat kunt u er mee? Kunt u er aan bijdragen dat mensen in de derde levensfase hun leven naar eigen inzicht kunnen vormgeven, dat ze in verbinding kunnen blijven met anderen en dat ze er toe doen in onze samenleving? Wat zou u kunnen doen?

Voorzitters:
Marlies Vissers, senior adviseur, Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS)
Aletta Winsemius, senior adviseur, Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS)

Praktijksessie: Zo krijg je ouderen in beweging

FNO heeft met het programma Meer Veerkracht, Langer Thuis een beweging in gang gezet – letterlijk! Veel projecten die zich richten op meer beweging voor ouderen zijn enorm succesvol. Ze hebben een dubbel effect: ouderen werken aan hun gezondheid én ze doen (weer) meer mee in de samenleving.

In deze workshop bieden we je de belangrijkste kennis over bewegen voor ouderen vanuit de expertise van het Kenniscentrum Sport en laten we drie mooie beweegprojecten van Meer Veerkracht, Langer Thuis aan het woord: namelijk Actief Plus, GoldenSports en Gezond Natuur Wandelen. Ook gaan we in gesprek over hoe de voorbeelden en lessen van Meer Veerkracht, Langer Thuis van nut zijn voor jouw project en wat je nodig hebt om ze in te passen.

Voorzitter:
Jolanda de Zeeuw, adviseur, Kenniscentrum Sport

Sprekers:
Denise Peels en Brenda Berendsen, Actief Plus
Leonie Evers, GoldenSports
Ronald van Zon, Gon van Oostrum en Jan Jaap Moerkerk,  Gezond Natuur Wandelen

Praktijksessie: Langer thuis wonen voor ouderen, hoe maken we dat mogelijk? 

Het gat tussen zelfstandig wonen en het verpleeghuis is groot. Nieuwe woonzorgvormen zijn nodig, waarbij samenwerking tussen zorgorganisaties, woningcorporaties en gemeenten essentieel is. ActiZ heeft onderzoek laten uitvoeren naar de meerwaarde van nieuwe woonvormen, de resultaten worden tijdens deze sessie toegelicht. Tevens worden twee praktijkvoorbeelden toegelicht: Rick Hogenboom, bestuurder zorgorganisatie de Posten in Enschede, licht toe hoe de kans voor nieuwbouw wordt gebruikt om van de hele wijk de Posten een inclusieve wijk te maken. Eigen verantwoordelijkheid, samenredzaamheid en wederkerigheid zijn hierbij uitgangspunten. Het tweede voorbeeld is van De Zorggroep in Tegelen, waar in de Nieuwe Munt een wijk gecreëerd is waar mensen zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving blijven wonen. Petra van Wijlick en Loek Thijssen, beide ambassadeurs wonen, welzijn en zorg, lichten dit toe. Verschillende vormen van wonen, activiteiten en voorzieningen, dagbesteding e.d. zijn ontwikkeld. Samenwerking met de huisartsen, woningcorporatie en gemeente is de basis.

Voorzitter:
Penny Senior, beleidsadviseur Wonen en Zorg, Actiz

Sprekers:
Rick Hogenboom, bestuurder, de Posten Enschede
Petra van Wijlick en Loek Thijssen, ambassadeurs wonen, welzijn en zorg, De Zorggroep

Interactieve werksessie: De toekomst van de ouderenzorg: Designing a Community of Care

In deze sessie onderzoeken we gezamenlijk de toekomst van de ouderenzorg. We gaan samen aan de slag met ontwerpmethoden uit de creatieve industrie, die ons gaan helpen handvatten te krijgen. Hoe betrekken we de ouderen van vandaag en morgen? Hoe benutten we hun talenten? En hoe komen we met elkaar tot een ‘community of care’? 

Social Designers Manon van Hoeckel en Nicky Liebregts ontwikkelden samen met Stichting Humanitas en de gemeente Rotterdam een aanpak om eenzaamheid onder ouderen te bestrijden door hen vanuit hun eigen talent actief in te zetten voor de maatschappij. De ‘Klusplus’ biedt een dienst waarin het talent en de motivatie van de ouderen worden omgezet naar op maat gemaakte ‘beroepen’. De sociaal ontwerpers maakten gebruik van co-design methodes, waarbij ouderen actief in het proces werden betrokken. In deze sessie gaan zij samen met u aan de slag met de Klusplus. Ervaar de kracht van co-creatief ontwerp in de ouderenzorg.

Voorzitters:
Gjilke Keuning, Kennis Connector, UCREATE centre of Future Health Design
Jetske van Oosten, programmaleider, Stimuleringsfonds creatieve industrie 

Sprekers:
Manon van Hoeckel, ontwerper en beeldend kunstenaar
Nicky Liebregts, experience designer, Ncky

Interactieve werksessie: Woonplezier en technologie: hoe maken we een slimme, empathische woning?

Langer zelfstandig wonen is niet alleen het devies van de overheid, maar ook van de meeste ouderen zelf. Slimme technologie biedt de grootste belofte om bij te dragen aan de opgave om ouderen zo lang mogelijk onafhankelijk, gezond en met een hoge mate van welzijn thuis te laten wonen. Zo kan de slimme woning zelf met de juiste architectuur en geïntegreerde domotica en robotica de bewoner stimuleren en ondersteunen in het ouder worden op fysiek, sociaal en emotioneel vlak. Maar hoe kan die slimme technologie die bijdrage het beste leveren, toegepast op de individuele wensen en verlangens en met aanpassingsvermogen? Na enkele korte presentaties gaan we in kleine groepen aan de slag met de vereisten voor architectuur, domotica en robotica in relatie tot woonplezier.

Voorzitters:
Lex van Delden, senior onderzoeker, Leyden Academy on Vitality and Ageing
Coosje Hammink, docent-onderzoeker, lectoraat Architecture in Health, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Spreker:
Angela Jansen, bestuurder, ZZG Zorggroep Nijmegen

Informele borrel